Chùa Kompong Chrey (còn gọi chùa Hang) tọa lạc thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, cách trung tâm thành phố Trà Vinh 5 km và cách chợ Châu Thành khoảng 3km theo đường quốc lộ 54. Theo báo ANTĐ thì trong số những danh lam thắng cảnh, di tích nổi tiếng ở Trà Vinh, chùa Kampong Chrey có lẽ là nơi đáng đến nhất ở Trà Vinh.
Chùa Hang - Điểm du lịch đáng đến nhất Trà Vinh.
Ảnh: dulich24
Chùa được xây dựng lần đầu vào năm 1637 và đã trải qua 22 đời trụ trì. Từ "Kampong Chrey" có nghĩa là "Bến Cây đa", vì ngày xưa nơi đây là một bến đò bên gốc cây đa cổ thụ. Sau này khi quốc lộ 54 mở rộng, nhà chùa xây thêm một cổng phụ ven quốc lộ, cổng được xây theo kiểu tam quan với kiến trúc vòm cuốn, tường rất dày, dài 12 m, có 3 đường hầm giống như cái hang nên dân gian gọi là "Chùa Hang".
Dân gian gọi "Chùa Hang" vì cổng phụ xây giống 3 cái hang
Cổng chính Kampong Chrey hướng ra phương đông. Phía trên khắc tượng Phật nhập Niết Bàn dưới gốc cây Sala. Hai bên là hai tượng chằn Yeak to bằng người thật làm nhiệm vụ canh cổng bảo vệ Phật pháp, chư Tăng và những ai nguyện noi theo Thành tựu pháp.
Điểm nhấn chính và quan trọng nhất trong toàn bộ khuôn viên chùa là tòa chính điện, đây là một công trình đồ sộ được xây trên nền cao 3m, có nhiều bậc cấp dẫn lên, được trang trí lộng lẫy với nhiều hoa văn, họa tiết Khmer độc đáo. Mái của chính điện là một kiến trúc phức tạp kiểu tháp Mondop với cấu tạo gồm nhiều lớp chồng lên nhau làm nên khoảng không gian cao vút. Ở các đầu cột bên ngoài đều có các thiên thần Keynor và Krud dang đôi tay chống đỡ mái, vừa có tác dụng làm đẹp vừa có tác dụng phụ trợ nâng đỡ.
Bên trong chính điện là hai hàng cột trụ cao lớn sơn màu vàng ánh trông rất uy nghi, hai bên tường là những bức họa về cuộc đời Đức Phật, ở giữa là điện thờ kim thân Đức Phật Thích Ca to lớn đặt trên cao, phía dưới là những tượng Phật Thích Ca nhỏ hơn trong nhiều tư thế khác nhau.
Một công trình nhỏ nhưng độc đáo khác là cột cờ trung tâm được thiết kế theo hình tượng 4 con rồng Naga 7 đầu (rồng Meachalin) cuộn đuôi vào nhau, đây là linh vật tổ và cũng là vị thần hộ pháp theo quan niệm Phật giáo Khmer. Bên dưới cột cờ là một hồ nước nhỏ nuôi nhiều loại cá kiểng như: cá tai tượng, baba, cua đinh và một số cá khác.
Theo lời kể của các bô lão thì ngày xưa chùa có một thư viện 2 tầng, cất giữ nhiều sách quý và trong khuôn viên chùa cũng có rất nhiều chim cò và dơi sinh tụ. Nhưng bom đạn chiến tranh đã làm chùa hư hại rất nhiều, đặc biệt cuộc chiến tết Mậu Thân (1968) đã làm thư viện 2 tầng đổ nát, sách quý bị thiêu trụi, đàn chim - cò - dơi bay đi mất hết. Chiến tranh đi qua, chùa đã hồi sinh, ngày nay đã có nhiều loại chim cò trở lại "nương tựa Phật", nhưng không thể sánh được như xưa và đàn dơi không quay về nữa.
Một điểm đặc biệt nữa thu hút du khách đến với chùa Kampong Chrey là xưởng điêu khắc gỗ thủ công. Bằng đôi bàn tay tài hoa của mình, các nghệ nhân Khmer đã biến những bộ gốc cây cổ thụ thành những tác phẩm nghệ thuật quý giá, được rất nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú tán thưởng. Từ khi "mở xưởng" cho đến nay, chùa đã tạo ra hàng ngàn các tác phẩm, có những tác phẩm "theo chân du khách" ra nước ngoài. Không chỉ vậy, nơi đây cũng là lớp dạy nghề cho các sư trẻ và các thanh niên có năng khiếu nghệ thuật, nhà chùa đã đào tạo hàng chục học viên lành nghề, nhiều người trong số họ đã thành đạt với nghệ thuật điêu khắc gỗ.
Xưởng điêu khắc gỗ chùa Hang - ảnh: Tống Phước Hiệp Vĩnh Long
Ngoài là điểm hành hương và tham quan du lịch nổi tiếng của tỉnh Trà Vinh, chùa Kampong Chrey còn đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Khmer nơi đây. Bởi chùa không chỉ là nơi tu hành của các vị sư, mà còn là nơi tu dưỡng đạo đức cho các thanh niên và bảo tồn truyền thống văn hóa nghệ thuật của dân tộc Khmer.
Nội dung được viết bởi: Khổng Seyla