Chữ Khmer, với vai trò là công cụ ghi chép và truyền bá văn hóa của đế chế Khmer, đã để lại dấu ấn sâu sắc không chỉ trong lĩnh vực ngôn ngữ mà còn trong nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc của Thái Lan. Nhiều ngôi đền chùa ở Thái Lan mang đậm phong cách Khmer, thể hiện rõ ràng sự kế thừa và phát triển. Dưới đây là một số ảnh hưởng cụ thể:
1. Biểu tượng và hoa văn:
Hình ảnh thần linh: Các hình ảnh thần linh, đặc biệt là thần Shiva, thần Vishnu, thần Brahma, Hanuman, Naga... của Thái Lan không có một chút đặc điểm nào của Ấn Độ mà hoàn toàn được vay mượn từ văn hóa Khmer và thể hiện rõ nét trong nghệ thuật và điêu khắc Thái Lan từ cổ đại đến hiện đại. Những hình ảnh này thường được chạm khắc trên các bức tường đền chùa, tượng trưng cho sức mạnh và sự linh thiêng.
 |
| Hình ảnh ví dụ, hình tượng Hanuman nguyên thủy trong Hindu giáo và trong văn hóa Khmer Thái | Khổng Seyla tổng hợp |
Hoa văn trang trí: Các hoa văn trang trí trên các công trình kiến trúc Thái Lan cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nghệ thuật Khmer. Những hoa văn này thường mang tính đối xứng, tinh xảo và thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật trang trí.
2. Kiến trúc đền đài:
Mái vòm và tháp: Kiến trúc đền đài của Thái Lan, đặc biệt là các ngôi chùa, thường có mái vòm và tháp cao, mang đậm phong cách Khmer. Những công trình này không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là biểu tượng của quyền lực và sự thịnh vượng.
 |
| Chùa (Khmer) Ghositaram tại Bạc Liêu | Nguồn: Nụ Cười Mê Kông |
 |
| Chùa Suddhai Sawan Prasad Hall (Thái Lan) | Ảnh: pixabay |
Hành lang và sân trong: Hệ thống hành lang và sân trong trong các ngôi chùa Thái Lan cũng được thiết kế theo mô hình của các ngôi đền Khmer, và nếu bạn không phải là một người Khmer hoặc Thái thì rất khó để nhận ra sự khác biệt.
3. Điêu khắc trên đá:
Các phù điêu trên đá ở Thái Lan thường khắc họa các câu chuyện trong kinh Phật, các hình ảnh thần linh và các hoạt động sinh hoạt của con người. Những phù điêu này mang đậm phong cách Khmer với những đường nét mềm mại, uyển chuyển và tinh tế. Cũng vậy, tượng Phật ở Thái Lan cũng chịu ảnh hưởng của nghệ thuật điêu khắc Khmer với tạo hình trong dáng vẻ uy nghiêm, thanh thoát rất khó phân biệt.
4. Văn hóa dân gian:
Truyền thuyết và thần thoại: Nhiều truyền thuyết và thần thoại của Thái Lan có nguồn gốc từ văn hóa Khmer. Các câu chuyện này thường liên quan đến các vị thần, các nhân vật lịch sử và các sự kiện quan trọng trong quá khứ.
Múa hát: Các điệu múa và bài hát dân gian của Thái Lan cũng chịu ảnh hưởng của văn hóa Khmer, đặc biệt là về các động tác và trang phục.
Ảnh hưởng của văn hóa Khmer đến kiến trúc và điêu khắc Thái Lan là rất lớn và đa dạng. Qua việc nghiên cứu các công trình kiến trúc và tác phẩm điêu khắc của Thái Lan, chúng ta có thể thấy rõ sự giao thoa và ảnh hưởng lẫn nhau giữa hai nền văn hóa Khmer và Thái, mà chủ yếu là sự sao chép (có đôi chút biển đổi) của văn hóa Thái Lan đối với văn hóa Khmer.