Chữ Thái mà chúng ta thấy ngày nay là kết quả của một quá trình phát triển lâu dài, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nền văn minh Khmer huy hoàng. Trong thời kỳ đế quốc Khmer thống trị Đông Nam Á, chữ Khmer đã trở thành công cụ giao tiếp chính thức và được sử dụng rộng rãi trong các khu vực thuộc quyền kiểm soát của đế quốc, bao gồm cả những vùng đất ngày nay thuộc Thái Lan.
Nền văn hóa Khmer với những thành tựu rực rỡ về kiến trúc, điêu khắc, tôn giáo đã lan tỏa rộng khắp khu vực, mang theo cả chữ viết Khmer. Dưới ảnh hưởng sâu rộng này, người Thái đã tiếp thu và cải biến chữ Khmer để tạo ra một hệ thống chữ viết riêng, phù hợp hơn với ngữ âm và cấu trúc ngữ pháp của tiếng Thái.
Kinh Suvannasama Jataka, bằng tiếng Pali trong chữ Khom Thai |
Quá trình phát triển chữ Thái là một quá trình lâu dài và phức tạp. Việc người Thái sử dụng chữ Khmer trong quá khứ cũng như người Việt Nam mình sử dụng chữ Hán để sáng tạo ra chữ Nôm dựa trên cơ sở chữ Hán. Ban đầu, chữ Thái dựa rất nhiều vào chữ Khmer về cấu trúc và hình dạng các ký tự và họ gọi đó là chữ Khom - chữ Khom thật ra là chữ Khmer viết tiếng Thái. Tuy nhiên, qua thời gian, chữ Thái đã trải qua nhiều thay đổi và thích nghi để trở thành một hệ thống chữ viết độc lập. Điều này có thể giải thích bởi sự khác biệt về ngữ âm giữa các ngôn ngữ và nhu cầu sử dụng của người dân. Người Thái đã bổ sung, sửa đổi các ký tự, tạo ra những quy tắc ngữ pháp, và cuối cùng hình thành nên một hệ thống chữ viết hoàn chỉnh như ngày nay.
Việc tạo ra một hệ thống chữ viết riêng có ý nghĩa rất quan trọng đối với người Thái. Thứ nhất, nó đáp ứng nhu cầu ghi chép và lưu trữ thông tin ngày càng tăng của xã hội. Thứ hai, nó thể hiện sự độc lập về văn hóa của người Thái và giúp củng cố bản sắc dân tộc. Thứ ba, việc có một hệ thống chữ viết riêng giúp cho việc truyền bá kiến thức, văn hóa và tôn giáo trở nên dễ dàng hơn.
Được phát triển dựa vào nguyên thủy chữ Khmer, nhưng chữ Thái có xu hướng đơn giản hóa hơn so với chữ Khmer, nhiều nét viết phức tạp đã được giản tiện nhưng vẫn giữ hệ thống chữ viết theo sự bố trí bảng chữ cái Khmer, tức là mỗi ký tự đại diện cho một âm tiết, bao gồm cả phụ âm và nguyên âm. Hệ thống chữ viết này có sự đa dạng về hình dạng, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo và dễ nhận biết.
Chữ Thái ngày nay là kết quả của một quá trình phát triển lâu dài và phức tạp, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nền văn minh Khmer. Qua quá trình thích nghi và phát triển, chữ Thái đã trở thành một hệ thống chữ viết độc lập, phục vụ hiệu quả cho nhu cầu giao tiếp và văn hóa của người Thái.